Tiếng ồn công nghiệp và đo tiếng ồn

Tiếng ồn công nghiệp được tạo ra trong quá trình sản xuất, khi máy móc và con người cùng hoạt động trong một không gian nhất định. Những tiếng ồn này thường rất lớn gây khó chịu cho những người nằm trong vùng bị ảnh hưởng và những tiếng ồn này đều có mức hạn tiêu chuẩn. Vậy tiếng ồn tiêu chuẩn của tiếng ồn công nghiệp là bao nhiêu.

Tiếng ồn công nghiệp là gì?

Tiếng ồn làm cho cơ thể mệt mỏi, dễ nóng nảy, mất tập trung giảm hiệu quả công việc. Vì thế phải đo tiếng ồn để xác định mức độ tiếng ồn nơi đó có nằm trong khoảng cho phép hay không để giảm thiểu hoặc có biện pháp ngăn ngừa phù hợp.

Để đo được độ ồn, người ta sử dụng Decibel (dB) là đơn vị được dùng để thể hiện cấp độ công suất, điện áp, điện lưu hoặc cường độ âm thanh. Dựa vào đó để có thể xác định được ngưỡng độ ồn đang ở mức độ nào.

0 dB là mức ngưỡng mà được nhận định là ngưỡng thấp nhất, và ngưỡng cao nhất là 140 dB. Khi âm thanh tiếng ồn đạt đến một mức 140dB sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người đặc biệt là các bệnh về thính giác. Tuy nhiên vẫn có một số người có ngưỡng chói tai ở mức 85 dB, một số người khác thì ở ngưỡng 115 dB.

Còn tiếng ồn công nghiệp được chấp nhận ở mức 90 dB. Tuy nhiên đây cũng mà mức độ đáng chú ý. Vì thông thường con người có thể dễ dàng nghe ở mức 80 dB và chỉ có thể nghe được mức 90 dB trong một tiếng đồng hồ mà không có thiết bị bảo vệ.

Nếu tiếp xúc với với cường độ âm thanh ở mức độ cao trong một thời gian dài thì tai sẽ bị chịu tổn thương và có thể dẫn đến điếc rất nguy hiểm.

Phương pháp đánh giá tiếng ồn

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều dụng cụ hỗ trợ đo độ ồn để đo và đánh giá mức độ âm thanh một cách chính xác. Máy đo độ ồn hiện đang là phương pháp đánh giá cường độ âm thanh tốt nhất hiện nay. Với một máy đô độ ồn thông thường có thể cho kết quả chính xác với sai số khoảng 1.5 dB.

Máy đo độ ồn là thiết bị có thiết kế đơn giản bao gồm hai phần: phần thân nơi có các phím điều chỉnh chức năng và phần micro thu âm. Phần đầu micro thu âm được giữ cách xa phần thân để cắt các phần phản xạ giúp cho phép đo chính xác hơn. Âm thanh truyền vào sẽ được phân tích bởi các mạch, khuếch đại và lọc theo nhiều cách khác nhau trước khi hiển thị trước khi đọc trên màn hình thiết bị

Các loại Micro thu âm cho các phép đo độ ồn này thường được phân thành hai loại: Class 1 và Class 2.

Vậy khi nào nên sử dụng Class 1 và khi nào sử dụng Class 2. Trong một số trường hợp đo lường thông thường các loại âm thanh thường ngày thì dòng máy đo độ ồn Class 2 đủ để đáp ứng những nhu cầu của người sử dụng. Hơn thế dòng máy Class 2 có giá thành thích hợp hơn so với Class 1.

Thông thường Class 1 được sử dụng để sử dụng trong các lĩnh vực phòng Lab cần sự chính xác tuyệt đối. Nhưng dù sử dụng dòng máy Class 1 hay Class 2 thì điều quan trọng nhất chính là phải hiểu chuẩn thiết bị một cách chính xác nhất trước khi sử dụng nếu không sẽ gặp phải trường hợp cho ra kết quả không đồng nhất khi cùng đo một nguồn âm thanh.

Tiêu chuẩn và độ chính xác của máy đo âm thanh

Hiện nay hầu hết tất các loại thiết bị đo độ ồn đều theo tiêu chuẩn IEC 61672-1: 2002 hoặc BS EN 61672-1: 2003 để xác định một loạt các tiêu chuẩn hiệu năng mà dụng cụ đô độ ồn phải đáp ứng. Các tiêu chí này khá phức tạp về mặt kỹ thuật và chi tiết liên kết với chúng. Trong tiêu chuẩn hiện tại, IEC 61672-1: 2002, có hai mức độ được gọi là Class 1 và Class 2.

Tại tiêu chuẩn IEC 61672-1: 2002 với tần số tham chiếu 1kHz, giới hạn chính xác đối với Class 1 là +/- 1.1dB và đối với Class 2 thì chính xác là +/- 1.4dB. Ở các phần trên và trên của dải tần số, các chính xác rộng hơn.

Tại 20Hz, chính xác là +/- 2.5dB cho Class 1 và +/- 3.5dB cho Class 2.

Tại 16Hz, chính xác là + 2.5dB, -4.5 dB đối với Class 1 và +5.5 dB và -∞ dB cho Class 2.

Ở tần số cao hơn, áp dụng tương tự. Độ chính xác của thiết bị Class 1 là tốt hơn ở các tần số trên 8kHz với độ chính xác ở 10kHz là + 2.6dB, -3.6dB cho Class 1 và  +5,6dB, -∞ cho Class 2.

Ở tần số cao hơn 16kHz, độ chính xác của dong Class 1 là + 3.5dB, -17dB và + 6.0dB, -∞ dB cho Class 2.

Còn đối với các tiêu chuẩn âm thanh, độ ồn tại Việt Nam do bộ y tế ban hành thông qua thông tư QCVN 24/2016/BYT về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn – Mức tiếp xúc cho phép tiếng ồn tại nơi làm việc QCVN 24:2016/B. Có hiệu lực từ ngày 01 tháng 12 năm 2016.

Giới hạn và thời gian tiếp xúc tiếng ồn

8 giờ: 85 (LAeq) – dBA

4 giờ: 88 (LAeq) – dBA

2 giờ: 91 (LAeq) – dBA

1 giờ: 94  (LAeq) – dBA

30 phút: 97 (LAeq) – dBA

15 phút: 100 (LAeq) – dBA

7 phút: 103 (LAeq) – dBA

3 phút: 106 (LAeq) – dBA

2 phút: 109 (LAeq) – dBA

1 phút: 112 (LAeq) – dBA

30 giây: 115 (LAeq) – dBA

Trong không gian làm việc mức âm thanh tối đa không vượt 115 sBA

Mức áp suất âm ở các ốc tai tương ứng tần số trung tâm (Hz) không vượt quá (dB)

• Tại vị trí làm việc, lao động, sản xuất trực tiếp từ 74 đến 99 dB
• Buồng theo dõi và điều khiển từ xa các phòng thí nghiệm, thực nghiệm, các phòng thiết bị máy có nguồn ồn từ 70 đến 94 dB
• Buồng theo dõi và điều khiển từ xa phòng điều phối, phòng lắp máy chính xác, máy tính từ 59 đến 87 dB
• Các phòng chức năng, hành chính, kế toán, kế hoạch từ 54 đến 83 dB
• Các văn phòng, lao động trí thức từ43 đến 74 dB

Tiêu chuẩn đo tiếng ồn nơi làm việc tại Việt Nam là TCVN 9799:2013 (ISO 9612:2009) Âm học – Xác định mức tiếp xúc tiếng ồn nghề nghiệp – Phương pháp kỹ thuật

Đo mức âm thanh là một phần của việc đánh giá tiếng ồn một cách khách quan. Độ chính xác và khả năng đo lường đáng tin cậy của các loại máy đo lường âm thanh tại Lidinco có thể giúp bạn đưa ra các biện pháp thích hợp sau khi đo để giảm phát thải tiếng ồn, khắc phục vấn đề hiệu quả nhất.

Nguyên tắc hoạt động của máy đo độ ồn

– Máy đo độ ồn (máy đo mức âm thanh) hoạt động dựa trên nguyên tắc sử dụng micro để có thể đo được sự thay đổi của áp suất không khí do nguồn âm thanh tạo ra. Chất lượng micro thu âm của thiết bị càng tốt, phép đo sẽ càng có độ chính xác cao

– Các loại Micro thu âm cho các phép đo độ ồn này thường được phân thành hai loại: Class 1 và Class 2. Trong các trường hợp đo lường thông thường, máy đo độ ồn theo tiêu chuẩn Class 2 là quá đủ cho bạn, các sản phẩm này có mức giá thành rẻ hơn nhiều so với Class 1 nhưng vẫn đáp ứng được hiệu quả phép đo.

– Máy đo độ ồn với độ chính xác Class 1 thường được sử dụng cho khi thực hiện theo các phép đo dùng cho nghiên cứu hoặc phép đo theo luật định

– Cho dù bạn có sử dụng máy theo tiêu chuẩn Class 2 hay Class 1 thì điều quan trọng nhất cần phải làm đó chính là hiệu chuẩn thiết bị một cách chính xác trước khi sử dụng nếu bạn không muốn sử dụng hai thiết bị đồng thời đo một nguồn âm và cho ra hai kết quả khác nhau. Đó là lúc bạn cần phải sử dụng các thiết bị hiệu chuẩn máy đo độ ồn (các thiết bị này có thể bán kèm theo máy đo hoặc bạn có thể mua riêng)

Các ứng dụng của máy đo độ ồn và phân tích âm thanh

Về cơ bản bạn đã hiểu được chức năng của máy đo này nhưng những ứng dụng thực tế của nó là gì? Hãy tìm hiểu ngay sau đây

1. Phân tích tiếng ồn công cộng

Tiếng ồn cộng đồng vấn đề quan trọng và được ứng dụng nhiều nhất đối với các dòng máy đo độ ồn. Các khu vực thường được kiểm tra tiếng ồn như:

– Khu vực xung quanh sân bay, đường ray xe lửa

– Khu vực công viên, rạp hát

– Quán bar, trung tâm giải trí

– Công trình xây dựng

– Khu vực lưu thông đông đúc

Nhằm phát hiện và kiểm soát kịp thời các khu vực có độ ồn vượt ngưỡng gây ra ô nhiễm tiếng ồn nguy hại cho sức khỏe để có thể nhanh chóng đề ra các biện pháp khắc phục đảm bảo sức khỏe cho người dân Với những ứng dụng cộng động này, máy đo độ ồn thường được các cơ quan nhà nước sử dụng để có thể thay đổi một số biện pháp giúp cải thiện đời sống dân ở các khu vực có độ ồn cao và xử phạt các tổ chức cá nhân vi phạm các tiêu chuẩn về tiếng ồn

2. Xây dựng âm học cho các công trình

– Một ứng dụng khác mà yếu tố âm thanh được cần được chú trọng hàng đầu là thiết kế âm học trong các khu khách sạn, biệt thự, khu nghĩ dưỡng cao cấp. Đây là các loại hình dịch vụ đẳng cấp do đó các quy định về tiếng ồn phải được tuân thủ nghiêm ngặc theo ngày và đêm. Thiết kế để lượng tạp âm được hạn chế nhất có thể chính là yêu cầu quan trọng trong lĩnh vực này

Về việc xây dựng âm học công trình, Lidinco đã có một bài viết chi tiết cho bạn tham khảo bạn có thể theo dõi Tại đây

3. Phân tích tiếng ồn máy móc

– Phân tích tiếng ồn động cơ máy móc là một trong những ứng dụng hàng đầu của máy đo tiếng ồn, mỗi loại thiết bị khi hoạt động sẽ phát ra cường độ âm theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất

– Khi hoạt động, mức âm thanh phát ra vượt quá các ngưỡng cho phép có thể báo hiệu cho bạn biết động cơ đang hoạt động một cách bất thường, việc đo lường độ ồn của máy móc có thể giúp phát hiện sớm các lỗi trong dây chuyền sản xuất và đưa ra các giải pháp bảo trì thiết bị kịp thời tránh hỏng hóc xảy ra theo dây chuyền.

Các bước để tiến hành một phép đo âm thanh

1. Hiệu chuẩn thiết bị

– Đối với mọi phép đo chính xác cao hiệu chuẩn là việc đầu tiên cần phải làm, máy đo độ ồn củng không ngoại lệ nó cần được hiệu chuẩn để đảm bảo độ chính xác khi làm việc và cho ra kết quả đo tương đương với các thiết bị khác trong cùng một phép đo

– Để hiệu chuẩn máy đo độ ồn chúng ta cần một thiết bị hiệu chuẩn chuyên dụng (Sound Calibration) (lưu ý thiết bị này củng cần được hiệu chuẩn trước đó) có thể tạo ra được âm thanh ở 1 kHz với mức âm 94 dB. Sau đó, máy đo âm thanh sẽ đo âm thanh này bằng phần micro trên thân máy và điều chỉnh thang âm của nó cho phù hợp

– Nếu sử dụng micro khác cho cùng một thân máy cần hiệu chuẩn lại trước khi đo vì mỗi micro thu âm sẽ có độ nhạy khác nhau

2. Ghi dữ liệu phép đo

– Trước khi thực hiện bất cứ phép đo nào, nên nhớ hãy thiết lập một thư mục chứa phép đo để có thể lưu lại kết quả thuận tiện cho việc kiểm tra, phân tích về sau

– Các máy đo khác nhau sẽ cho các tùy chọn khác nhau, một số thiết bị sẽ cho phép ghi lại dữ liệu tự động sau mỗi phép đo, trong khi một số bạn phải ghi lại một cách thủ công. Trên một số thiết bị chúng cho phép bạn ghi lại âm thanh thu thập được theo từng giai đoạn ở file .wav thuận tiện cho việc phân tích

3. Chọn thông số đo

– Sau hai bước trên, bạn đã có thể sẵn sàng thực hiện phép đo của mình nhưng bạn đang quan tâm đến việc đo thông số nào? Đầu tiên hãy xác định loại tiếng ồn mà bạn cần đo, nó có thay đổi liên tục hay cường độ giũa min & max có chênh lệch nhau nhiều không? Bạn có quan tâm đến các đại lượng như cường độ âm, phân tích dải tần âm? Hay chỉ cần các thông số đo cơ bản (Đây củng là điều cần đặt ra khi chọn mua thiết bị)

– Tuy nhiên, dù bạn đo bất kỳ loại âm thanh nào thì củng có ai thông số quan trọng mà bạn cần phải biết đó là: tần trọng số (frequency weighting) và trọng số thời gian (time weighting)

Mua máy đo độ ồn ở đâu tốt

Trên thị trường dòng sản phẩm này được phân phối với rất nhiều thương hiệu khác nhau, để mua được các dòng máy phân tích âm thanh chất lượng cao củng như tư vấn các giải pháp đo âm thanh và độ rung cho nhà máy hoặc thi công công trình, kiểm tra máy móc. Bạn có thể liên hệ cho Lidinco để nhận được tư vấn tốt nhất từ các chuyên gia về phân tích âm thanh của Lidinco